Այսօր ամենայն հայոց բանաստեղծ Հովհաննես Թումանյանի հիշատակի օրն է, մենք էլ հավաքագրել ենք ամենահետաքրքիր հոդվածները՝ մեծն գրողի մասին:
Հովհաննես Թումանյանն ասել է…
«Գրել անկեղծ ու կենդանի լեզվով` դրանում է գրողի գլխավոր արժեքը»:
Հովհաննես Թումանյան և Օլգա [սիրո պատմություն]
1888 թվականին Թումանյանը 19 տարեկան էր, Օլգա Մաճկալյանը՝ 17: Հենց այդ թվականին էլ նրանք ամուսնանում են, ունենում 10 զավակ, միասին հաղթահարում հազար ու մի դժբախտություն, զավակների կորուստ, Եղեռնի մասին սարսռազդու լուրեր, միասին փորձում են օգնել, փրկել, ստեղծել ու հետք թողնել գրականության մեջ ու մարդկանց սրտերում:
Օլգա Թումանյան. Հովհաննեսի սիրող ու գթասիրտ կինը
Օլգա Թումանյանը մշտապես հոգատար է եղել Թումանյանի նկատմամբ, աջակցել նրան ամեն մի հարցում։ Հաշվի առնելով նրա հոգատարությունը Թումանյանի նկատմամբ, կաթողիկոս Խրիմյան Հայրիկը կատակով Թումայնանին անվանում էր Օլգայի 11-րդ զավակ։
Հովհաննես Թումանյանի նամակները կնոջը՝ Օլգային
«Օլա ջան, գրում ես, թե նախանձվում էիր, որ Կոնոն ու իր նշանածն զբոսնում էին միասին, այնինչ դու մենակ էիր. ա՜խ, թե գիտենաս այս խոսքերն ինչպես սիրտս կրակեցին, ինչպես լցվեցա»…
Հովհաննես Թումանյանը զորավար Անդրանիկին գրել է…
«Սիրելի Անդրանիկ
Ահավոր մոմենտի առջև ամեն մարդ պետք է ընդհանուր սեղանին բերի ինչ որ ունի և կարող է՝ թե՛ վերահաս վտանգը կանխելու, և թե՛ բաղձալի հաղթությանը հասնելու համար»:
Հովհաննես Թումանյանի ամենամտերիմ ընկերը
«Ղազարոս Աղայանի և Հովհաննես Թումանյանի միջև ընդհանուր շատ բան կար: Նրանք երկուսն էլ գյուղից են դուրս եկել: Գյուղից փոխադրվում են քաղաք, սակայն մեկը փախչում է հոր տանից, մյուսը, ընդհակառակը, հոր միջոցով փոխադրվում է Ջալալօղլի և ապա՝ Թիֆլիս՝ ուսման ծարավը հագեցնելու համար»:
Եղիշե Չարենցի նամակը Հովհաննես Թումանյանին
«Ամենասիրելի Հովհ. Թումանյանին
Խորապես ցավում եմ, որ հնարավորություն չունեմ անցնել Ձեզ մոտ և ամենախորին հարգանքներս բերել Ձեզ, մեր խոսքի ամենամեծ վարպետին, մեր ամենասիրելի պոետին»…
Կոմիտասի նամակը Հովհաննես Թումանյանին
«Սիրելի Յովհաննէս,
Էջմիածին չեկար, մոծակից վախեցար.
էդ պիծի մոծակն ինչ է, որ մարդս նորանէն վախենայ, ես քեզ այնպիսի տեղ տայի, որ մոծակ չէ, մոծակի աղբէրն իր ճտերով չէր կարող մուտք գործել»…
Հովհաննես Թումանյան. հոգսաշատ հայրը
Հովհաննես Թումանյանը բազմանդամ ընտանիքի հայր էր, ինչն, անշուշտ, բազմաթիվ մեծ ու ծանր հոգսեր էր առաջացնում Ամենայն հայոց բանաստեղծի կյանքում։ Սակայն, նա ուրախությամբ էր տանում իր բոլոր հոգսերն ու սիրով իրականացնում հայրական պարտականությունները։
Թումանյանի զավակները
Մեր հոդվածներում բազմիցս անդրադարձել ենք Թումանյանին, նրա գործունեությանը, Վերնատանը, ընտանիքին: Իսկ այս անգամ որոշել ենք մի ամբողջ հոդվածով անդրադառնալ Թումանյանի 10 զավակներին…
Հուշագրություն. Նվարդ Թումանյան
Պատմում է Հովհաննես Թումանյանի աղջիկը՝ Նվարդ Թումանյանը…
Թումանյանի արժանի զավակը՝ Արտավազդ Թումանյան
«Արտիկը, որ յոթ-ութ տարեկան էր, նկարչական շնորհք ուներ… ստվարաթղթի վրա կիպարիսների շարք էր նկարել, հայրիկի անվանակոչության օրը՝ հունվարի 14-ին նվիրեց նրան: Հայրիկը հուզված էր»։
Թումանյանի գողացված սիրտը
1923 թ. ապրիլի 15-ին Հովհաննես Թումանյանին հուղարկավորեցին Թիֆլիսի Խոջիվանքի գերեզմանատանը…
Թումանյանի վերջին օրերը
«Գնացքը Թիֆլիս ժամանեց ապրիլի 7¬ին: Թումանյանի թաղումը կատարվեց ապրիլի 15¬ին, Խոջիվանքի գերեզմանատանը, Րաֆֆու շիրիմի կողքին»:
Հովհաննես Թումանյանի կյանքի վերջին ժամերը
Ամենայն Հայոց բանաստեղծի կյանքի վերջին օրերի մասին մանրամասն պատմել է նրա դուստրը` Աշխենը։ Ձեզ ենք ներկայացնում նրա ինքնագրից մի հատված…
