Logo

Օրվա տերմինը. Վիտրաժ

Հեղինակ
Մարինե Մելիքյան
00:00 / 02.11.2021ՍՊՈՐՏ
Chromolithografie Glasmalerei scaled - Օրվա տերմինը. Վիտրաժ

Ի՞նչ է վիտրաժը

Ապակենկար, զարդապատկերային կամ սյուժետային դեկորատիվ կոմպոզիցիա (պատուհանի և դռան բացվածքում, միջնորմի վրա՝ ուրույն պաննոյի տեսքով) ապակուց կամ լուսաթափանցիկ այլ նյութից։ Շինարարական պրակտիկայում վիտրաժ են անվանում շենքերի, ամբողջովին կամ մեծ մասամբ ապակեպատ ճակատները։ Պատուհանի բացվածքները ծածկող գունավոր վիտրաժները լույսի հարուստ գունախաղ են ստեղծում և էապես նպաստում ինտերիերի ձևավորմանը:

ժամանակակից վիտրաժները կազմում են ապակու կտորներից և ամրանավորում կապարե, պողպատե կամ պլաստմասսայից ժապավենով։ Կիրառվում է անգույն և գունավոր ապակի:

Պատմական ակնարկ

Ըստ գտնված գունավոր ապակիների, ենթադրվում է, որ պարզագույն վիտրաժներ գոյություն են ունեցել Հին Եգիպտոսում (մ․ թ․ ա․ II հազարամյակից) և Հին Հռոմում (մ․ թ․ I դարից)։ 10—12-րդ դարերում Ֆրանսիայի և Գերմանիայի ռոմանական տաճարներում ի հայտ են եկել պատկերի ուրվագծով կտրված և կապարե շերտերով ամրացված գունավոր (կարմիր և կապույտ) ապակուց սյուժետային վիտրաժներ։ Վիտրաժի միջով ներթափանցող գունավոր լույսը տաճարի մթնոլորտը դարձրել է խորհրդավոր։ Այդ տպավորությունն առանձնապես զգալի է դարձել գոթական տաճարներում, որտեղ տեղադրված վիտրաժների պատրաստման տեխնիկան մնացել է նույնը, սակայն գունավոր ապակիների ավելի հարուստ հավաքածուով, ավելի բարդ սյուժեներով։ Կրոնական տեսարանների կողքին տեղ են գտել արհեստավորների աշխատանքին նվիրված կենցաղային պատկերներ։ 14—15 դարեր վիտրաժի արվեստը զարգացել է Անգլիայում, ինչպես և Շվեյցարիայում, Իտալիայում, Լեհաստանում։ Վերածննդի դարաշրջանում վիտրրաժի էսքիզներ են կատարել մեծ արվեստագետները (Դոնատելլոն, Ա․ Դյուրերը և ուրիշներ), որպես երփնագիր՝ ապակու վրա։ Բարոկկոյի և կլասիցիզմի դարաշրջաններում վիտրաժը համարյա բոլորովին անհետացել է։ 19-րդ դարի 2-րդ կեսին Գոթիկոյի նկատմամբ հետաքրքրությունը վիտրաժի արվեստը վերածնելու փորձեր է առաջացրել, սակայն առանց լուրջ գեղարվեստական ձեռքբերումների։ Ինտերիերի ընդգծված հուզական արտահայտչականության ձգտումով են ստեղծվել «մոդեռնի» շրջանի վիտրաժները։ Վիտրաժի նկատմամբ նոր մոտեցում են ցուցաբերել 20-րդ դարի արվեստագետները (Ֆ․ Լեժե, Ա․ Սատիս), որոնք, իրենց կոմպոզիցիաները ներդնելով ինտերիերի հարդարման միասնական համակարգի մեջ, դրանց հատկացրել են սուր ռիթմով, հագեցված գույնով հիմնական շեշտերի դեր։ 1950-ական թվականների կեսերից տարածում են գտել Վիտրաժամիջնորմներն ու Վիտրաժապաննոները:


Մեզ կարող եք հետևել նաև Telegram-ում
fastnews-ads-banner

Նույն Թեմայով

fastnews-ads-banner

Լրահոս

11:45 / 06.07.2025 • Ֆուտբոլ

ԱԱԱ. Կիսաեզրափակիչի զույգերն ու հանդիպումների ժամանակացույցը

11:19 / 06.07.2025 • Թենիս

«Ուիմբլդոն». Հուլիսի 6-ի խաղերի անոնսը

10:48 / 06.07.2025 • Ֆուտբոլ

fastnews-video-icon
MLS. Մեսիի դուբլն ու ասիստը և «Ինտեր Մայամիի» խոշոր հաշվով հաղթանակը

10:25 / 06.07.2025 • Բասկետբոլ

fastnews-video-icon
ԵԱ-ի C դիվիզիոն. Հայաստանի Մ16 հավաքականը հաղթեց 24 միավորի առավելությամբ

02:00 / 06.07.2025 • Ֆուտբոլ

fastnews-photo-icon
fastnews-video-icon
ԱԱԱ. Գարսիաների ու Մբապեի գոլերը «Ռեալին» դուրս բերեցին կիսաեզրափակիչ

00:47 / 06.07.2025 • Ֆուտբոլ

Սպերցյանն ու Բայրամյանը մասնակցեցին խաղին, «Կրասնոդարը» հաղթեց «Ռոստովին»

00:25 / 06.07.2025 • Թենիս

fastnews-video-icon
«Ուիմբլդոն». Բեն Շելթոնը 1/8 եզրափակիչի վերջին մասնակիցն է

23:51 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

fastnews-video-icon
Արթուր Սերոբյանը չեմպիոնի դեմ խաղում հաղթական գոլ է խփել

23:13 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

fastnews-photo-icon
Դեմբելեն գոլը տոնել է Ժոտայի ոճով

22:53 / 05.07.2025 • Թենիս

fastnews-video-icon
«Ուիմբլդոն». Ջոկովիչն առանց խնդիրների դուրս եկավ 1/8 եզրափակիչ

22:05 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

fastnews-video-icon
ԱԱԱ. ՊՍԺ-ն ծանր պայքարում հաղթեց «Բավարիային» և կիսաեզրափակիչում է

21:44 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

fastnews-photo-icon
Զավեն Բադոյանն ընդգրկվել է «Սարդարապատի» մարզչական շտաբում

Պաշտոնական
21:08 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

fastnews-photo-icon
fastnews-video-icon
Մուսիալան Դոնարումային բախվելուց հետո ոտքի կոտրվածք է ստացել

20:48 / 05.07.2025 • Թենիս

fastnews-video-icon
«Ուիմբլդոն». Գործող չեմպիոն Կրեյչիկովան պարտվեց 10-րդ ռակետին

20:27 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

fastnews-photo-icon
«Արարատ-Արմենիան» և Թբիլիսիի «Դինամոն» ոչ-ոքի գրանցեցին

20:08 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

The Mirror. Ռոնալդուի` Ժոտայի և նրա եղբոր հուղարկավորությանը չմասնակցելու պատճառը

19:34 / 05.07.2025 • Ըմբշամարտ

Մ20 ԵԱ. Սարգիս Բեգոյանը դուրս եկավ եզրափակիչ

19:16 / 05.07.2025 • Մարմնամարզություն

fastnews-photo-icon
18-ամյա Մամիկոն Խաչատրյանը՝ The Strongest Athletes Cup-ի հաղթող, Համլետ Մանուկյանը երրորդն է

19:00 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

ԱԱԱ. ՊՍԺ - «Բավարիա». մեկնարկային կազմերը

18:43 / 05.07.2025 • Թենիս

fastnews-video-icon
«Ուիմբլդոն». Յանիկ Սիները շանս չտվեց հերթական մրցակցին

18:32 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

fastnews-photo-icon
fastnews-video-icon
Ջեյմի Գիտենսը` «Չելսիի» ֆուտբոլիստ

Պաշտոնական
18:18 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

fastnews-photo-icon
Ռոմանո. Մորատան պատրաստ է վերադառնալ Իտալիա, բայց ոչ «Միլան»

17:52 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

fastnews-photo-icon
Ֆուտբոլային հանրությունը վերջին հրաժեշտն է տվել Ժոտային ու նրա եղբորը

17:30 / 05.07.2025 • Թենիս

«Ուիմբլդոն». Անդրեևան 1/8 եզրափակիչում է

16:56 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

fastnews-photo-icon
«Ման. Յունայթեդը» ձեռք է բերել 18-ամյա ֆուտբոլիստի

Պաշտոնական
16:29 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

Sport.es. «Բարսելոնան» ցանկանում է, որ Տեր Շտեգենը հեռանա ակումբից

15:50 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

fastnews-photo-icon
Oasis-ը վերամիավորումից հետո առաջին համերգի ժամանակ հարգել է Ժոտայի հիշատակը

15:20 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

Լա լիգա. Առաջին տուրի հանդիպումների ժամանակացույցը

Պաշտոնական
14:55 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

Քայլ Ուոքերը` «Բարնլիի» ֆուտբոլիստ

Պաշտոնական
14:21 / 05.07.2025 • Ըմբշամարտ

Մ20 ԵԱ. Արման Մուսիկյանը հաղթել է սփոփիչ գոտեմարտում ու կպայքարի բրոնզե մեդալի համար

13:53 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

fastnews-photo-icon
«Պարմայի» հարձակվողը տեղափոխվեց «Ինտեր»

Պաշտոնական
13:27 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

fastnews-video-icon
«Ալաշկերտն» ընկերական խաղում հաղթել է ԲԿՄԱ-ին

12:53 / 05.07.2025 • Շախմատ

fastnews-photo-icon
Էլինա Դանիելյանն ու Լիլիթ Մկրտչյանը կմասնակցեն ՖԻԴԵ-ի աշխարհի գավաթի խաղարկությանը

12:24 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

fastnews-video-icon
Բիչախչյանի ասիստն ընկերական խաղում

11:54 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

«Զենիթը» խոշոր գումարով ձեռք է բերել Բրազիլիայի հավաքականի ֆուտբոլիստին

Պաշտոնական
11:26 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

fastnews-photo-icon
Ամոս Նոնդին հեռացել է «Արարատ-Արմենիայից»

Պաշտոնական
10:44 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

Ինչ ֆուտբոլ դիտել այսօր

10:16 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

fastnews-video-icon
ԱԱԱ. «Չելսին» հաղթեց «Պալմեյրասին» ու կիսաեզրափակիչում է

01:08 / 05.07.2025 • Ֆուտբոլ

fastnews-video-icon
ԱԱԱ. «Ֆլումինենսեն» հաղթեց «Ալ Հիլալին» և դուրս եկավ կիսաեզրափակիչ

00:46 / 05.07.2025 • Խառը մենամարտեր

Ծառուկյան. «Մախաչևն արժանի է երկու քաշային կարգերի չեմպիոն լինելուն»

fastnews-ads-banner

Հարցում

Աղյուսակներ