Արգենտինայից Հայաստան հեռավորությունը 14 հազար կիլոմետր է: Համեմատության համար՝ ինքնաթիռով աշխարհի ամենահեռու թռիչքը մոտ 15 հազար կիլոմետր է (Նյու Յորք - Սինգապուր կամ հակառակը):

Այդուհանդերձ, Հայաստանից 14 հազար կմ հեռավորության վրա գտնվող Արգենտինայում մոտավորապես 120 000 հայ է բնակվում: Արգենտինան ֆուտբոլային թոփ երկրներից է, և իհարկե այնտեղ հայերն էլ են ֆուտբոլով զբաղվում: Նրանցից մի քանի տաղանդավորներ տարբեր ժամանակներում հրավիրվել են Հայաստան և խաղացել ազգային հավաքականի կազմում: Նրանցից մեկը նորամուտը նշեց օրեր առաջ:

FastNews-ը ներկայացնում է արգենտինական ճանապարհով Հայաստանի հավաքականում հայտնված ֆուտբոլիստներին.

Մարսելո Դևանի՝ 2 խաղ

Հայկական ու արգենտինական ֆուտբոլների գլխավոր կապող օղակը «Դեպորտիվո Արմենիո» ակումբն է: Արգենտինայում գործող հայկական ակումբը, նրա ղեկավար Նորայր Նակիսը կամ տեղացի այլ հայեր հնարավորության դեպքում ֆուտբոլիստներ են ուղարկել Հայաստանի հավաքական:

Այդպիսի ֆուտբոլիստներից առաջինը կիսապաշտպան Մարսելո Դևանին էր: Նա 1999 թվականի հունվարին տեղափոխվեց «Երևան» ակումբ, իսկ սեպտեմբերին նորամուտը նշեց հավաքականում:

Նորամուտը Մոսկվայի «Լուժնիկի» ստադիոնում էր Ռուսաստանի հավաքականի դեմ: Խաղավերջում հաշիվը ռուսների օգտին էր՝ 2:0, և գլխավոր մարզիչ Սուրեն Բարսեղյանն արգենտինացուն փոխարինման դուրս բերեց 13 րոպեով: Դա հաշվի վրա ազդեցություն չունեցավ:

Մարսելոյի երկրորդ և վերջին խաղը Ֆրանսիայի դեմ էր՝ 4 օր անց: Աշխարհի չեմպիոնի դեմ մեր թիմը 40 րոպե հաշվի մեջ առջևում էր: 67-րդ րոպեին Դևանին մտավ խաղադաշտ, իսկ վայրկյաններ անց տեսավ, թե ինչպես է «Հրազդան» ստադիոնում գոլ խփում Զինեդին Զիդանը: Ամիսներ անց կիսապաշտպանը վերադարձավ «Դեպորտիվո Արմենիո», իսկ 2005-ին ավարտեց կարիերան:

Խոսե Անդրես Բիլիբո՝ 10 խաղ

Դևանիի հետ միաժամանակ Հայաստան էր տեղափոխվել նաև արգենտինացի պաշտպան Խոսե Անդրես Բիլիբոն: «Արարատում» ու «Փյունիկում» երեք տարի անցկացնելուց հետո 190 սմ հասակ ունեցող պաշտպանը հայկական անձնագիր ստացավ և սկսեց հրավիրվել ազգային հավաքական:

2002 թվականի նորամուտն Անդորրայի դեմ հաղթական ընկերական խաղում, իսկ պաշտոնականը՝ վերակառուցված «Հանրապետականում», որտեղ մեր թիմը քամբեք կատարեց Ուկրաինայի դեմ խաղում՝ 2:2:

Բիլիբոն 1 տարում հասցրեց մասնակցել 10 հանդիպման, որոնցից 7-ում մեկնարկային կազմում էր: Հետագայում արգենտինացին հանդես եկավ Բոլիվիայում, Էկվադորում, Պերուում և նույնիսկ Իսպանիայում, սակայն կարիերան ավարտեց, իհարկե, «Դեպորտիվո Արմենիոյում»: Իսկ Հայաստանի հավաքականում նրա վերջին խաղը 2003 թվականին էր:

Նորբերտո Բրիասկո Բալեկյան՝ 18 խաղ...

Հայկական ֆուտբոլում ամենաշատ քննարկումներ առաջացրած խաղացողներից մեկը հարձակվող է, որ կարիերայի ընթացքում 182 մրցավեճում 14 գոլ է խփել: Արդյոք նա հարկավո՞ր է մեր հավաքականին, թե՞ հարձակվողը կարող է այլ գործողություններով փոխհատուցել այդ գոլերը:

2021 թվականին բոլորն ապշած էին, որ Բալեկյանն «Ուրականից» տեղափոխվեց «Բոկա Խունիորս»: Արգենտինայում գրում էին, որ հիմնական պատճառներից մեկն այն է, որ Նորբերտոն «Բոկայի» դեմ խաղում այնքան լավ է հանդես եկել, որ ստադիոնում ներկա Դիեգո Մարադոնան նրան «գազան» է անվանել:

Բալեկյանը Հայաստանի հավաքականում նորամուտը նշել էր դրանից 3 տարի առաջ՝ 2018 թվականին: Նա արդեն 7 տարի է՝ ազգային հավաքականի ֆուտբոլիստ է, սակայն ընդամենը 18 հանդիպման է մասնակցել: Այդ 14 հազար կիլոմետրն անցնել գալ և պատրաստ լինել խաղալուն հեշտ բան չէ: Գումարած Նորբերտոն վնասվածքներ շատ է ստանում, իսկ այդքան քիչ խաղերի մյուս պատճառներն են բարդ բնավորությունը և քիչ խաղաժամանակն ակումբում:

Միաժամանակ, այնպես չէ, որ Նորբերտոն շատ գոլային պահեր է ունեցել Հայաստանի հավաքականում: 18 խաղում նա 1 անգամ 11-մետրանոց է վաստակել, մեկ անգամ էլ կարող էր հերոսանալ Թուրքիայի դեմ մրցավեճում, բայց...

Այժմ Բալեկյանը վարձակալությամբ ելույթ է ունենում «Խիմնասիա» ակումբում, իսկ Հայաստանի հավաքականում չի խաղացել արդեն 15 ամիս:

Լուկաս Սելարայան՝ 22 խաղ...

Արգենտինական սփյուռքի օգնություններից ամենահաջողված օրինակը Լուկաս Սելարայանն է: Մինչև Հայաստան գալը նա արդեն Արգենտինայի առաջնության, մեքսիկական լիգայի և ամերիկյան MLS-ի աստղ էր: 2021 թվականի հոկտեմբերին Լուկասը Հայաստանի հավաքականում նորամուտը նշեց Իսլանդիայի դեմ ԱԱ-2022-ի ընտրական փուլի մրցավեճում և միանգամից գոլային փոխանցում կատարեց:

Բայց հետո մեր թիմը երկար ժամանակ ճգնաժամում էր, և Լուկասն էլ չէր կարողանում թիմին օգնել դուրս գալ այդ վիճակից: Ամեն ինչ փոխվեց Ալեքսանդր Պետրակովի նշանակումից հետո: Որոշիչ էր Ուելսի դեմ արտագնա խաղը, որտեղ Լուկասը 2 գոլ խփեց և ասիստ կատարեց: Դրանից հետո նա հետզհետե ստանձնեց հավաքականի առաջատարի դերն ընդհուպ մինչև 2024 թվականի նոյեմբեր:

Այս պահի դրությամբ, Լատվիայի դեմ արտագնա հանդիպումը վերջինն է նրա համար հավաքականում: Նա այդ օրը գոլային փոխանցում կատարեց: Բայց մեծ է հավանականությունը, որ Լուկասն այլևս ոչ միայն ասիստ չի կատարի հավաքականում, այլ նաև չի խաղա: Օրեր առաջ հավաքականի գլխավոր մարզիչ Ջոն վան'տ Սխիպը հայտարարեց, որ Լուկասը հրաժարվել է հավաքական գալուց՝ նախընտրելով գնալ արձակուրդ: Նման պահվածքը մարզիչը մեծ սխալ է համարում, և հավանական է, որ նա այլևս չի հրավիրի Սելարայանին: Այս պահի դրությամբ հարձակողական ոճի կիսապաշտպանը հավաքականում խփել է 5 գոլ և կատարել 3 ասիստ:

Թոմաս Ադորյան՝ 2 խաղ...

Արգենտինական «Բանֆիլդի» կիսապաշտպան Թոմաս Ադորյանն ինքն է մեծ ջանքեր գործադրել՝ իր պատմական հավաքականում խաղալու համար: 2025 թվականի հունիսին նա նորամուտը նշեց և մասնակցեց Կոսովոյի ու Չեռնոգորիայի դեմ ընկերական հանդիպումներին:

Առաջին տպավորությունները լավն են: Խաղադաշտում նրա նվիրվածությունն ակնառու էր: Գուցե սա երկար ու հաջող ճանապարհի սկիզբն է:

Ի հավելումն՝

Օսկար Լոպես

Արգենտինան Հայաստանի ազգային հավաքականին հասցրել է նաև մեկ գլխավոր մարզիչ տրամադրել: «Բոկա Խունիորսի» նախկին ֆուտբոլիստ Օսկար Լոպեսը 1990-ականներին «Ռասինգի» գլխավոր մարզիչն էր, հենց այն ակումբի, որն այժմ Սուդամերիկանայի գործող չեմպիոնն է: 2002 թվականին Լոպեսը ստանձնեց սկզբում «Փյունիկի», այնուհետև Հայաստանի հավաքականի ղեկը: Երևանյան թիմի հետ նա չեմպիոն ու գավաթակիր դարձավ, սակայն հավաքականն այլ պատմություն է:

Երկրի գլխավոր թիմի ղեկին Լոպեսն ընդամենը 2 հանդիպում անցկացրեց: Ուկրաինայի դեմ 0-2-ից հետո մեր թիմը ոչ-ոքի կորզեց, իսկ Եվրոպայի ապագա չեմպիոն Հունաստանին պարտվեց՝ 0-2:

Դրանից հետո նա հեռացավ, բայց մնաց որպես Հայաստանի հավաքականի պատմության մեջ առաջին արտասահմանցի մարզիչը: