Right top 912x274

Post page 1888 x 286

Middle 1888 x 378

Right bottom  912x594

Հայերենում անգլիացիների լեզուն կոչվել է&nbsp;անգղիարէն,&nbsp;անգլիարէն,&nbsp;անգղիերէն,&nbsp;անգլիերէն, այժմ՝&nbsp;անգլերեն։ &nbsp;Մինչ այդ գործածվել են &laquo;անգղիացւոց բարբառ&raquo;, &laquo;անգղիացւոց լեզու&raquo;, &laquo;անգղիական լեզու&raquo; բառակապակցությունները։

Անգղիարէն-ը կազմվել է XIХ դարի տասական թվականներին&nbsp;անգղիացի&nbsp;բառից՝&nbsp;&ndash;ացի&nbsp;ածանցի կրճատմամբ, և &laquo;լեզու&raquo; նշանակող&nbsp;&ndash;արէն&nbsp;ածանցից։ XIX դարի առաջին կեսին՝&nbsp;անգղիարէն-ի &laquo;իշխելու&raquo; ժամանակ, բառարանում գրանցվել են&nbsp;նույնարմատ&nbsp;անգղիաբան,&nbsp;անգղիաբանութիւն,&nbsp;անգղիախօս,&nbsp;անգղիական,&nbsp;անգղիացի&nbsp;բառերը։

Որոշ ժամանակ հետո &ndash;արէն&nbsp;ածանցի փոխարեն գործածվում է &ndash;երէն&nbsp;ածանցը, և հայերեն գրականության և մամուլի լեզվում հանդիպում է&nbsp;անգղիերէն&nbsp;տարբերակը նույնպես։

Հետագայում լեզվանվան պատմական զարգացումը հանգեցնում է&nbsp;անգլիերէն&nbsp;տարբերակին (ղ-ն դառնում է&nbsp;լ)։

XIX դարի կեսերից արևելահայերենում և արևմտահայերենում ամրակայվում է&nbsp;անգլերեն&nbsp;տարբերակը։

Ժամանակին&nbsp;Անգլիա,&nbsp;անգլիացի,&nbsp;անգլիերեն&nbsp;բառերի հիմքից կազմվել են&nbsp;անգլիաբանություն, անգլիաբնակ, անգլիագետ, անգլիադավան, անգլիական, անգլիահայ, անգլիահպատակ, անգլիամոլ, անգլիասեր&nbsp;և մի շարք այլ բառեր, որոնցում կա&nbsp;ի&nbsp;բաղադրիչը։ Բացառություն է&nbsp;անգլուհի&nbsp;բառը, որը կազմվել է անմիջականորեն&nbsp;անգլ&nbsp;ցեղանունից և &ndash;ուհի&nbsp;ածանցից։

Ինչպես տեսնում ենք,&nbsp;ի&nbsp;բաղադրիչի առկայությունն օրինաչափ է. պահպանվում է լեզվի ավանդույթը և չի խախտվում բառակազմական համակարգայնությունը։

Բառակազմական ավանդույթով են կազմվել&nbsp;անգլիախոս, անգլիալեզու,&nbsp;անգլիագիր&nbsp;բառերը, որոնք հայերեն գրավոր և բանավոր խոսքում հաճախադեպ են։ Ահա մի քանի բառակապակցություն՝

&nbsp;անգլիալեզու շաբաթաթերթ

անգլիալեզու&nbsp;հեղինակ

անգլիախոս&nbsp;երկրներ

անգլիախոս զբոսավար

անգլիագիր&nbsp;բանաստեղծներ անգլիագիր&nbsp;գրականություն

&nbsp;

Վերջին տարիներին, թերևս ելնելով&nbsp;անգլերեն&nbsp;տարբերակի&nbsp;անգլ&nbsp;հիմքից, տարածվել են &laquo;անգլալեզու&raquo;, &laquo;անգլախոս&raquo;, &laquo;անգլագիր&raquo; ոչ բարեհունչ տարբերակները։

Այս տարբերակները գործածող որոշ լեզվակիրներ, ընդդիմանալով ճիշտ ձևերին, ներկայացնում են փաստարկներ, առաջադրում հարցեր։ Անդրադառնանք դրանց։

Պնդումներ կան, թե&nbsp;անգլիալեզու&nbsp;կամ&nbsp;անգլիախոս&nbsp;բառերը պիտի առանց&nbsp;ի&nbsp;բաղադրիչի լինեն, քանի որ կազմվել են&nbsp;անգլերեն, ոչ թե&nbsp;Անգլիա&nbsp;հիմքից։ Սակայն ինչպես արդեն ասվեց, անգլիացների լեզուն հայերենում ժամանակին&nbsp;անգլիերեն&nbsp;է կոչվել, և օրինաչափորեն կազմվել են&nbsp;անգլիաբան, անգլիագետ, անգլիահայ, անգլիախոս&nbsp;և ուրիշ բառեր։ Այս բառերը գործածվել են ավելի վաղ, մինչև&nbsp;անգլերեն&nbsp;տարբերակի ամրակայումը։ Իսկ նորակազմ բառերը ստեղծվում են ավանդույթի համաձայն, ինչպես՝&nbsp;անգլիագիր, անգլիալեզու։

Հարց․ եթե ժամանակին&nbsp;անգլիերեն-ը դարձել է&nbsp;անգլերեն, ապա ինչո՞ւ&nbsp;անգլիախոս-ը կամ&nbsp;անգլիալեզու-ն չեն կարող գործածվել առանց&nbsp;ի&nbsp;բաղադրիչի։

Երբ&nbsp;անգլիերեն-ը հանգել է&nbsp;անգլերեն-ի, այդ շրջանում&nbsp;ի-ով կազմված բառերը շարունակել են գործածվել, ստեղծվել են նորերը՝ պահպանելով բառակազմական ավանդույթը։&nbsp;Ի&nbsp;բաղադրիչը հեռացնելու պարագայում պիտի հեռացնել ոչ միայն&nbsp;անգլիալեզու&nbsp;կամ&nbsp;անգլիախոս&nbsp;բառերի, այլև տասնյակ նույնարմատ ուրիշ բառերի&nbsp;ի-երը, որ անհնար է։

Որոշ լեզվակիրներ էլ հակադարձում են՝ հիշելով ֆրանսերենը, իտալերենը&hellip; փաստարկում են՝ չենք ասում, չէ՞, &laquo;ֆրանսիախոս&raquo;, &laquo;իտալիալեզու&raquo;&hellip;

Այո՛, ճիշտ է, չենք ասում։ Պատճառն այն է, որ&nbsp;անգլերեն&nbsp;լեզվանունը հայերենում ունեցել է պատմական ուրույն զարգացում, իսկ ֆրանսերենն ու մյուս լեզվանունները՝ բոլորովին այլ։ &nbsp;&laquo;Շեղումները&raquo; երևում են նույնարմատ այլ բառերի պարագայում ևս։ Համեմատենք.

Անգլիա &ndash; անգլիական, անգլիացի&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;Իտալիա &ndash; իտալական,&nbsp;&nbsp; իտալացի

Ֆրանսիա &ndash; ֆրանսիական, ֆրանսիացի&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Իսպանիա &ndash; իսպանական, իսպանացի

Հայերեն խոսողների համար դյուրին կլինի իմանալ, որ&nbsp;Անգլիա,&nbsp;անգլիացի&nbsp;և&nbsp;անգլերեն&nbsp;բառերի հիման վրա կազմված բոլոր բառերը&nbsp;ի&nbsp;բաղադրիչն ունեն, քան թե խճճվելով բառն ասել կամ գրել մերթ&nbsp;ի-ով, մերթ առանց&nbsp;ի-ի։

Հիմք ընդունելով ասվածը՝

ՀՈՐԴՈՐՈՒՄ ԵՆՔ

պահպանել բառակազմական ավանդույթը և ճիշտ գործածել&nbsp;անգլիալեզու,&nbsp;անգլիախոս,&nbsp;անգլիագիր&nbsp; բառերը։

Աղբյուր՝ <a href="https://www.langcom.am/%d5%b0%d5%b8%d6%80%d5%a4%d5%b8%d6%80%d5%a1%d5%af-%d5%a1%d5%b6%d5%a3%d5%ac%d5%ab%d5%a1%d5%a3%d5%ab%d6%80-%d5%a1%d5%b6%d5%a3%d5%ac%d5%ab%d5%a1%d5%ac%d5%a5%d5%a6%d5%b8%d6%82-%d5%a1%d5%b6%d5%a3%d5%ac/?fbclid=IwAR2eqSGM9UIgh0l_Y-YGB0MZFE8SLashSG96XezPR7HTHkkyY8m5xrHeIFw" target="_blank">Լեզվի կոմիտե</a>

Անգլիախո՞ս, թե՞ անգլախոս․ որն է ճիշտ

Վերջին տարիներին, թերևս ելնելով անգլերեն տարբերակի անգլ հիմքից, տարածվել են «անգլալեզու», «անգլախոս», «անգլագիր» ոչ բարեհունչ տարբերակները։